Znikną kolejne opakowania jednorazowe. Będziesz zaskoczony w barze i w hotelu

Europosłowie dążą do zmniejszenia ilości zużytych opakowaniowych w Unii. Rozporządzenie zostało przyjęte dużą większością głosów.

Przyjęte stanowisko zakłada redukcje opakowań o 5 proc. do 2030 roku, 10 proc. do 2035 roku oraz 15 proc. do 2040 roku. Poszczególne państwa członkowskie mają opracować własne projekty ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych, szczególnie tych z tworzyw sztucznych.

Wypowiedziana została również wojna pustym przestrzeniom w opakowaniach. Maksymalny współczynnik pustej przestrzeni w opakowaniu na nie przekraczać 50 proc. dla opakowań zbiorczych, transportowych i handlu elektronicznego. Producenci i importerzy zostaną także zobowiązani do zmniejszenia masy i objętości opakowań.

Od 1 stycznia 2030 roku zakazane zostaną niektóre rodzaje jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych, w tym te w których sprzedawane są dziś świeże owoce i warzywa, żywność i napoje podawane w kawiarniach i restauracjach, pojedyncze porcje (np. przyprawy, sosy, cukier). Zlikwidowane mają zostać również miniaturowe opakowania na artykuły toaletowe i cienkie plastikowe torby na zakupy (o grubości poniżej 15 mikronów).

Plastik - jemy go niemal w każdym posiłku Plastik, który wkracza w łańcuch pokarmowy, jest zjadany przez ludzi, ale skutki tego zjawiska dla zdrowia nadal pozostają nie do końca zbadane. Wchłanianie miniaturowych cząstek plastiku może zakłócać prawidłowe procesy trawienia naturalnego pożywienia i przyciągać do organizmów ludzkich szkodliwe zanieczyszczenia chemiczne.

Odpady morskie generują znaczne straty finansowe zarówno w sektorach gospodarki, jak i społecznościach zależnych od zasobów oceanicznych, a także wśród producentów. Tylko niewielki procent wartości plastikowych opakowań zostaje ponownie wykorzystany, podczas gdy reszta jest po prostu wyrzucana.

Unia chce również zapobiegać negatywnym skutkom dla zdrowia tzw. "wiecznych substancji chemicznych" (PFAS). Zakazane będzie stosowanie ich (powyżej określonych poziomów) w opakowaniach kontaktujących się z żywnością. Chodzi o substancje nadające efekt „śliskości” papierowym kubkom i talerzykom. Substancje te, powszechnie stosowane w kosmetykach (m.in. szminki, pomadki, tusze reklamowane jako wodo- i tłuszczoodporne) są już zakazane m.in. w USA i w Korei Południowej. Powód? Gdy trafia do organizmu, nie sposób się ich pozbyć – osadzają się m.in. w mózgu, w wątrobie, a nawet w oczach. Podejrzewane są również o wywoływanie nowotworów.

Substancje per- i polifluoroalkilowe (PFAS), które obejmują ponad 4 700 różnych związków chemicznych, są syntetycznymi substancjami szeroko stosowanymi przez ludzi. Charakteryzują się one tym, że gromadzą się zarówno w organizmach ludzkich, jak i w środowisku, co prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Nazywane "wiecznymi chemikaliami", ponieważ wyjątkowo długo utrzymują się w naszym otoczeniu i organizmach, mogą prowadzić do szeregu schorzeń, takich jak uszkodzenie wątroby, problemy z tarczycą, otyłość, zaburzenia płodności oraz nowotwory.

Nowe przepisy określają także szczegółowe cele dotyczące ponownego wykorzystania do 2030 roku, m.in. dla opakowań po napojach alkoholowych i bezalkoholowych, opakowań transportowych i sprzedażowych oraz opakowań zbiorczych. Państwa członkowskie będą mogły uzyskać pięcioletnie odstępstwo od tych wymogów w określonych warunkach.

Dystrybutorzy napojów i żywności na wynos będą zobowiązani zapewnić możliwość korzystania z własnych pojemników przez konsumentów do 2030 roku. Dodatkowo, do tego samego roku, będą musieli oferować co najmniej 10 proc. produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku.

Nowe przepisy nakładają rygorystyczne kryteria recyklingu na wszystkie opakowania (z wyjątkiem niektórych materiałów, takich jak lekkie drewno, korek, tekstylia, ceramika, porcelana i wosk). Obejmują one także minimalne cele dotyczące zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych oraz minimalne cele dotyczące recyklingu odpadów opakowaniowych według ich masy.

Do 2029 roku, 90 proc. jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje (o pojemności do trzech litrów) będzie musiało być zbierane oddzielnie, poprzez systemy kaucji lub inne rozwiązania, aby osiągnąć cel zbierania.