W obliczu agresji na Ukrainę, rosyjska twórczość nie jest już mile widziana w bydgoskiej kulturze

Zobacz wideo: Rybi Rynek w Bydgoszczy - jakie zmiany nas czekają?

Dyrektor Maciej Puto, podobnie jak wielu innych dyrektorów filharmonii w kraju i na świecie, krótko po wybuchu wojny podjął decyzję o wycofaniu z repertuaru koncertowego - aż do odwołania - utworów rosyjskich kompozytorów. Na estradzie Filharmonii Pomorskiej nie pojawiają się też obywatele Rosji i artyści z krajem tym współpracujący. Czy ta decyzja wiązała się z rozwiązaniem umów z konkretnymi osobami? - pytamy.

- W planach koncertowych nie mieliśmy zakontraktowanych artystów z Federacji Rosyjskiej - odpowiada nam krótko Katarzyna Szewczyk, szefowa działu promocji Filharmonii Pomorskiej.

Jasny sprzeciw Filharmonii Pomorskiej wobec wojny na Ukrainie jest jednak ważnym gestem dla Ukraińców, w tym dla urodzonego w Kijowie (i mającego nadal tam rodzinę) maestro Mykolaja Diadiury, który ledwie dwa dni przed wybuchem wojny został powołany na szefa bydgoskich symfoników, o czym informowaliśmy.

Na rosyjską agresję wobec Ukrainy nie godzi się także dyrekcja i zespół Opery Nova. Reakcją dyrektora Macieja Figasa na rozpoczęcie wojny było odwołanie planowanej na jesień premiery opery „Eugeniusz Oniegin”, którą 8 października gospodarze mieli rozpocząć 28. Bydgoski Festiwal Operowy. Wybrany zostanie inny tytuł. Na szczęście, w bydgoskiej operze nie trzeba było podejmować trudnych decyzji związanych z rozstaniem się z którymkolwiek z artystów.

- Nie zwalnialiśmy żadnych obcokrajowców - słyszymy w Operze Nova, której zespół baletowy na początku bieżącego sezonu artystycznego (we wrześniu 2021 r.) wzbogacił się o nowo zatrudnionych tancerzy z Hiszpanii, Cypru, Włoch, Portugalii oraz pochodzącego z Ukrainy Artema Rybalchenko - zwycięzcę konkursu „Młody Tancerz Roku 2021”!

- Rozumiem, nie mam żalu - takimi słowami wybitny młody rosyjski pianista Philipp Lynov zareagował na wieść o wycofaniu zaproszenia dla niego, jako laureata, do Bydgoszczy na XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego, mimo iż tradycją konkursu jest, że zwycięzca poprzedniej edycji gra koncert.

Towarzystwo Muzyczne im. I. J. Paderewskiego, które jest organizatorem konkursu, podjęło również decyzję, by z listy koncertów IV etapu tegorocznej edycji zrezygnować z koncertów rosyjskich (tzn. możliwości wykonywania utworów rosyjskich kompozytorów przez uczestników konkursu - przyp. red.).

- Rezygnujemy także z preselekcji do konkursu w Moskwie - mówi Henryk Martenka, od ponad 30 lat dyrektor Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Ignacego Jana Paderewskiego, który nie ma wątpliwości co do tego, czy dopuszczać rosyjskich pianistów do konkursów.

- Docierają do nas wiadomości z Ukrainy, że młodzi artyści, studiujący na przykład w kijowskim konserwatorium, nie przybędą na żaden konkurs, bo będąc w wieku poborowym, idą walczyć na front. Nie wyobrażam sobie, żebyśmy w tej sytuacji serdecznie podejmowali ich rówieśników z Rosji. Oczywiście, że rosyjscy pianiści nie są winni wojny, ale są współodpowiedzialni za swoje państwo, które zrobiło rzecz niewybaczalną - uważa dyrektor Henryk Martenka, dodając, że podobne zdanie głośno wyraziła Beata Klatka, dyrektor Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki w Warszawie. Decyzję o wykluczeniu Rosjan podjął też Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Dublinie.

Jak podkreśla nasz rozmówca, jest jednak ambiwalentne stanowisko dyrektora artystycznego konkursu im. Paderewskiego prof. Piotra Palecznego czy prezes Towarzystwa Muzycznego prof. Katarzyny Popowej-Zydroń, którzy podobnie jak genewska Federacja Międzynarodowych Konkursów Muzycznych (której członkiem jest konkurs im. Paderewskiego) mają bardziej otwarte podejście do pianistów z Rosji.

- Dlatego nie ogłosiliśmy wprost „zakazu” uczestnictwa w naszym konkursie pianistów z Rosji - wyjaśnia dyrektor Henryk Martenka. - Prawdopodobnie jednak już na etapie przyjmowania zgłoszeń, który właśnie się zaczyna, będą informowani, że nie są mile widziani. Zwłaszcza, że dyrygentem inauguracyjnego koncertu jest Mykola Diadiura. Pragniemy także zaprosić ukraińskiego pianistę, by nasze stanowisko na temat wojny było krystaliczne.

W obliczu krwawej wojny na Ukrainie stanowczą decyzję, jako organizator, podjął Teatr Polski w Bydgoszczy, który oświadczył, że z tegorocznej edycji AURORY. Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy wyklucza wszystkich autorów i autorki, reprezentujących Rosję i jednocześnie dopuszcza do udziału w konkursie teksty w języku ukraińskim. Termin naboru tekstów przedłużono do 15 maja 2022 roku.

Z Ukrainą solidaryzuje się także Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animocje, który w Bydgoszczy rozpoczyna się za tydzień, ale już teraz trwają Do-grywki w Klubie Mózg [szczegóły TUTAJ]
- Z konkursów wycofanych zostało w sumie 9 filmów wyprodukowanych w Rosji - wyjaśnia dyrektor festiwalu Weronika Płaczek, podkreślając, że chodzi tu o kraj produkcji, a nie filmy rosyjskich reżyserów i reżyserek.