Zanim przyjdzie na własnych nóżkach

Rodzice wcześniaków często nie zdają sobie sprawy z tego, że ich dziecko będzie wymagało rehabilitacji. W naszym szpitalu rozpoczynamy ją bardzo wcześnie.

Kiedy tylko lekarz prowadzący wyrazi zgodę, wdrażam pierwsze elementy nauki jedzenia. W większości przypadków najpierw zajmuję się odruchem ssania. Masuję i symuluję jamę ustną oraz twarz dziecka, tak żeby maluszek nauczył się przyjmować pokarmy samodzielnie. Ta umiejętność to podstawa, by mógł wyjść do domu.
Stopniowo przystawiam smoczek. Gdy tylko odruch ssania ruszy, mama przystawia dziecko do piersi. Jeśli uda jej się zachować laktację przez okres, gdy dziecko jest w inkubatorze, rozpoczyna karmienie piersią. Włączenie naturalnego karmienia to ogromny sukces. Bliski kontakt ciała matki z dzieckiem jest bardzo ważny, jako rekompensata separacji w czasie, gdy maluszek leżał w inkubatorze. Z czasem włączam rehabilitację wielozmysłową całego ciała dziecka.

Wcześniaczki z reguły mają obniżone napięcie mięśniowe i niedojrzały układ nerwowy. Dlatego też od jak najwcześniejszego okresu stymulujemy nie tylko ruch, ale też sferę integracji sensorycznej. Bardzo ważnym aspektem na początku rehabilitacji jest to, żeby wdrożyć w ten proces rodzica. Musi on wiedzieć jak prawidłowo nosić, podnosić, trzymać, przytulać czy kangurować. Tak naprawdę to rodzic przedłuża moją pracę, bo prawidłowa pielęgnacja dziecka jest kontynuacją rehabilitacji.

Rodzice często kontynuują tzw. rehabilitację poprzez zabawę, którą ja przeprowadzam przy wykorzystaniu met. NDT-Bobath. Przy metodach neurorozwojowych używamy głównie rąk rehabilitanta, dlatego rodzice bez problemu mogą się tego nauczyć. Aby zmotywować dziecko, wykorzystujemy różne zabawki. Zachęcamy je w ten sposób do działania, wykonywania i wielokrotnego powtarzania pewnych ruchów.
Prowadzimy również m.in. terapię czaszkowo-krzyżową. To wspaniała metoda, która jest szczególnie polecana dla dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie oraz dla dzieci bardzo niespokojnych czy płaczliwych.
Mniej lubianą przez dzieci, ale bardzo skuteczną rehabilitacją, którą czasem muszę wdrożyć, jest terapia met. Vojty. Polega on na uciskaniu ściśle określonych stref na ciele dziecka, w celu uzyskania odpowiedzi ruchowych, pobudzania konkretnych reakcji. To z pewnością trudniejsza dla rodziców metoda i często wiąże się z płaczem dzieci.

Ważna jest też nauka masażu noworodka. Jednym z najważniejszych jest masaż Shantala – rodzice bardzo często uczą się go przy okazji sposobów pielęgnowania dziecka. Zaleca się, aby rodzic codziennie lub co drugi dzień masował swoje dziecko, dzięki czemu malec się wycisza, rozluźnia i poznaje swoje ciało. To działa w dwie strony - rodzic poznaje potrzeby dziecka, jego ruchy, nawiązuje z nim więź. Badania wykazują, że stosowanie masażu Shantala przez matkę, w pierwszych tygodniach po porodzie zmniejsza nawet ryzyko depresji poporodowej.

W listopadzie ubiegłego roku zorganizowaliśmy pierwszy Tydzień Wcześniaka. Dostaliśmy możliwość spotkania się z najlepszymi specjalistami w regionie, zasięgnięcia wiedzy, wymiany doświadczeń z innymi rodzicami, nauki różnych umiejętności (jak np. język migowy dla niemowląt) i to wszystko zupełnie bezpłatnie!
Nad naszymi wcześniakami czuwa sztab specjalistów – neonatolog, fizjoterapeuta, neurologopedia, terapeuta integracji sensorycznej, neurolog dziecięcy, okulista, neurolog, pulmonolog. Wszyscy więc mogą się czuć bezpiecznie – i dzieci, i ich rodzice. Najcudowniejsze momenty w naszej pracy to te, kiedy dziecko, które przy urodzeniu miało pól kilograma, pewnego dnia przychodzi do nas na własnych nóżkach w odwiedziny.

*mgr Anna D. Talar -
specjalistka fizjoterapii, certyfikowana terapeutka met. NDT-Bobath, met. Vojty, met. PNF, terapii czaszkowo-kżyżowej i in., instruktorka masażu Shantala.