Społecznicy posprzątali jeden ze starych cmentarzy w bydgoskim Opławcu. Chcą ocalić też inne nekropolie

Społecznicy posprzątali jeden z cmentarzy w bydgoskim Opławcu. Ale chcą działań od konserwatora zabytków i władz Bydgoszczy. Zbierają podpisy pod petycją do WKZ o objęcie ochroną cmentarza w Opławcu.

W petycji czytamy m.in.:"zwracamy się z apelem o wpisanie do rejestru zabytków nieruchomych Województwa Kujawsko-Pomorskiego i prawną ochronę cmentarza ewangelickiego znajdującego się w Bydgoszczy przy ulicy Dusznickiej. Cmentarz z dużym prawdopodobieństwem założony został w pierwszej połowie XIX wieku, a od 1902 roku był własnością Ewangelickiej Gminy Schleusenau/Okole. Jednym z ostatnich pochówków był pogrzeb mamy Henryka Bolcka, który miał miejsce w 1953 roku".

Na cmentarzu zachowała się 1 płyta nagrobna z inskrypcją: “Hier ruht in Gott meine liebe Frau, unsere gute Mutter, Florentiene Pitzer, geb. Krause, geb. d. 21 Dezember 1820, gest. d. 16 Juli 1887, Schlummere sanft!" (“Tutaj spoczywa w Bogu, moja kochana żona, nasza dobra mama, Florentiene Pitzer z domu Krause, ur. 21 grudnia 1820, zm. 16 Juli 1887, Spoczywaj w pokoju!")

Na cmentarzu w Opławcu przetrwało również żeliwne ogrodzenie mogiły rodzinnej z furtką i metalowym, bogato zdobionym krzyżem. Na furtce umieszczona jest tabliczka producenta ogrodzenia “G.GAWE Bromberg Berlinerstr. 3”.

Na cmentarzu znajduje się również 12 betonowych nagrobków.

Naczelny Sąd Administracyjny w 2018 roku w wyroku uznał, że wszystkie cmentarze w rozumieniu polskiego prawa są zabytkami nieruchomymi i podlegają szczególnej ochronie.

- Powiedzmy, że sprawa cmentarza w Opławcu jest rozwiązana - mówi Tomasz Olechnowicz ze Stowarzyszenia Waleczne Serca. - Problem polega na tym, że takich cmentarzy w Bydgoszczy mamy ponad pięćdziesiąt. I wciąż pojawiają się nowe sprawy, jak np. ostatnia inwestycja budowlana przy ul. Fordońskiej 30. Tam też był cmentarz.

Paweł Górny z Bydgoskiego Ruchu Miejskiego, które jako jedno z wielu podpisało się pod apelem do prezydenta miasta o podjęcie zdecydowanych działań zmierzających do poszanowania miejsc pochówków dawnych mieszkańców, spoczywających na zapomnianych cmentarzach w obrębie i na obrzeżach Bydgoszczy, przypomina, że apel trafił do ratusza pod koniec kwietnia br.

- Oczywiście nie mamy jeszcze odpowiedzi, bo apel zawierał prośbę o przekazanie licznej, czasami bardzo starej dokumentacji. Ale to nie jest tak, że nic nie robimy jako ruchy społeczne, tylko czekamy na odpowiedź prezydenta. W sprawie inwestycji przy ul. Fordońskiej, powstaje tam salon samochodowy, zwróciliśmy się do bydgoskiej delegatury wojewódzkiego konserwatora zabytków o podjęcie działań. Chodzi o to, żeby przesunąć jedną z planowanych dróg i żeby zrezygnować z parkingu przy salonie. Na razie reakcja konserwatora jest pozytywna - przyjrzy się sprawie. Tu nie chodzi o zaognianie sytuacji... - mówi Paweł Górny, przewodniczący Bydgoskiego Ruchu Miejskiego.

W apelu do Rafała Bruskiego czytamy m.in. "Nie możemy pogodzić się z tym, że na cmentarzach bez przeprowadzonej ekshumacji ciał budowano budynki, hale magazynowe, myjnie samochodowe, bocznice kolejowe, korty tenisowe czy boiska (Pałac Młodzieży, hale magazynowe przy Kieleckiej, myjnia samochodowa przy Fordońskiej, boisko przy Filareckiej, bocznice kolejowe PKP “Cargo”). Nie do przyjęcia jest również adaptowanie cmentarza pod drogę dojazdową na budowę (ul. Smętna) czy po prostu dzierżawienie cmentarza przez władze miasta pod uprawy ogrodnicze (ul. Palmowa)".

Ruchy społeczne domagają się konkretnych działań, np.:

• opracowania Programu Ochrony Cmentarzy dla Miasta Bydgoszczy, w formie studium historyczno-konserwatorskiego, w którym ujęte będą wszystkie zapomniane cmentarze oraz wyszczególnione działania zmierzające do ich ochrony;
• aktualizacji wszystkich Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego i tworzonego obecnie Planu Ogólnego Bydgoszczy, pod kątem uwzględnia zapomnianych cmentarzy, wraz z wyszczególnieniem sposobu ich ochrony;
• aktualizacji wszystkich kart ewidencyjnych cmentarzy, będących w zasobach Konserwatora Zabytków oraz wykonanie takich kart dla cmentarzy, które ich nie posiadają;
• aktualizacji stref ochrony konserwatorskiej dla wszystkich cmentarzy;
• wpisania wszystkich cmentarzy do Wojewódzkiej i Gminnej Ewidencji Zabytków i ujęcie ich w Programie Ochrony Zabytków dla Bydgoszczy.